Samen Industriële Robotisering op de kaart zetten

Hoe kunnen we inspelen op de groeiende vraag naar robotoperators en -programmeurs en studenten de kans bieden op dit vlak ervaring op te doen? Met die vraag in het achterhoofd werd in 2017 het Fieldlab IR opgericht. Projectleider Rik Grasmeijer vertelt dat het Fieldlab een publiek-private samenwerking is, waarin bedrijfsleven, onderwijs en onderzoek zich hebben verenigd. ‘Bedrijven die actief zijn in de industriële robotica zijn naarstig op zoek naar medewerkers die weten hoe ze met robots moeten werken. Daarom ontwikkelen wij opleidingen om vakmensen hiervoor klaar te stomen. Het mooie van het Fieldlab IR is dat het ook een écht lab is – op de bedrijfslocatie van AWL in Harderwijk – waar studenten kunnen oefenen op testrobots van verschillende gerenommeerde merken.’

Mooie resultaten
Bij het ontwikkelen van opleidingen op het gebied van industriële robotica werkt het Fieldlab IR intensief samen met onderwijsinstellingen in de regio: Deltion College, Landstede MBO en Hogeschool Windesheim. Met mooie resultaten, zo vertelt Jolanda ten Napel, projectleider industriële robotica bij Deltion College. "Voor zowel Deltion College als Landstede MBO hebben we een keuzedeel industriële robotica ontwikkeld. Hogeschool Windesheim beschikt nu over een associate degree op dit vlak. En we hebben een avondopleiding ontwikkeld voor mensen die naast hun baan meer kennis willen opdoen over industriële robotica." Grasmeijer roemt de samenwerking: "Onderwijsinstellingen en bedrijven in de regio hebben intensief met elkaar opgetrokken en samen bepaald waar de opleidingen ieder voor zich aan moesten voldoen."

Verwachtingen
Ten Napel vertelt dat bedrijven bijvoorbeeld niet verwachten dat een mbo’er met een diploma op niveau 4 helemaal weet hoe hij een robot moet programmeren. "Ze willen vooral dat ze ermee kunnen werken, storingen kunnen oplossen, ander gereedschap erop kunnen aansluiten of aanpassingen kunnen programmeren." Het keuzedeel dat Deltion College en Landstede MBO aanbieden, telt tweehonderd uur. "Een forse tijdsinvestering", beaamt ook Grasmeijer. "Maar zo leren de studenten wel iets. En dat is voor het bedrijfsleven weer heel belangrijk: als ze werknemers in dienst nemen die dit keuzedeel hebben gevolgd, hebben ze de garantie dat die echt wel iets weten over werken met robots."

Vooral praktisch
Het lesmateriaal van het keuzedeel is vooral praktisch ingestoken. Ten Napel: "Mbo’ers kun je niet opzadelen met een hele dag theorieonderwijs. Dus bieden we ze ook een stuk of zeven excursies en acht gastlessen aan. En veel praktijk: de studenten kunnen oefenen in ons eigen robotpark en natuurlijk ook in het Fieldlab IR." Deltion College heeft de keuze gemaakt om het eigen robotpark in te richten met één merk robots. "Onze studenten leren op die manier goed met dit merk te werken", aldus Ten Napel. Grasmeijer vult aan: "In het Fieldlab hebben we weer andere robots staan. Aan het eind van het keuzedeel voeren ze in het Fieldlab één opdracht uit op vier verschillende robots. Dan merken ze dat het eigenlijk niet heel veel uitmaakt met welk merk robot je werkt en dat het vooral gaat om een manier van denken."

Enthousiaste geluiden
Afgelopen schooljaar heeft Deltion College het keuzedeel één keer gegeven, dit schooljaar vier keer. Landstede MBO start later dit schooljaar. "We hebben plek voor tien tot twintig studenten per groep", vertelt Ten Napel. "We verwachten dat er dit schooljaar op Deltion College zo’n zestig studenten uit technische opleidingen – zoals werktuigbouwkunde en mechatronica – meedoen." De studenten uit de eerste twee groepen zijn zeer te spreken over het keuzedeel. "We horen enthousiaste geluiden", aldus Ten Napel. "Studenten willen bijvoorbeeld stage lopen in deze richting of denken erover de associate degree Industriële automatisering en robotisering te volgen die Hogeschool Windesheim aanbiedt. Dat is pure winst."

Brugfunctie
De uitdaging ligt volgens Ten Napel in het blijven ontwikkelen van het keuzedeel. "De ontwikkelingen op dit vakgebied gaan razendsnel. Natuurlijk heb ik niet de illusie dat we als onderwijs voorop zullen lopen. Daarom is het contact met het bedrijfsleven ook cruciaal. Hun inbreng zorgt voor actualiteit." Grasmeijer vult aan: "Het Fieldlab IR fungeert als brug tussen onderwijs en bedrijfsleven. Wij proberen beide werelden bij elkaar te brengen en zijn erop gericht de kennis van bedrijven te vertalen naar de opleidingen. Zo zorgen we ervoor dat (toekomstige) werknemers beschikken over de laatste technische kennis op het gebied van industriële robotica."

Certificering
Grasmeijer benadrukt dat het Fieldlab IR zich ook hard maakt voor persoonscertificering. "Door het ontwikkelen van een persoonscertificering voor robotprogrammeurs, komt er een standaard op het gebied van de kennis en kunde bij het gebruik van industriële robots. Dit biedt allerlei voordelen. Werknemers in de industriële robotica weten op welk niveau ze zich bevinden. Onderwijsinstellingen kunnen hun lesprogramma laten aansluiten op de certificering. En bedrijven hebben inzicht in het kennisniveau van (potentiële) medewerkers. Zo maken we de kennis over robotica zichtbaar."

Dit artikel is geschreven door Claudia Wijnants-Crama van Techniekpact.nl