Verdeel en heers - Het modaliteitsprincipe
18 december 2024 09:57
Certificaten in het mbo
Het mbo-onderwijs biedt steeds vaker certificaten aan naast het BOL- en BBL-onderwijs. Maar wat zijn certificaten, voor wie zijn ze interessant en wat is de waarde van een certificaat?
In 2016 ging de kwalificatiestructuur van het mbo op de schop. Onderdeel van deze verandering was de introductie van keuzedelen. Het idee was dat het volgen van één of meerdere keuzedelen de kansen van mbo-studenten op de arbeidsmarkt vergroot.
Met het introduceren van de keuzedelen onderzocht de Samenwerkingsorganisatie Beroepsonderwijs Bedrijfsleven (SBB) tegelijkertijd de mogelijkheid om aan onderdelen van kwalificaties mbo-certificaten te verbinden. Dit realiseerde SBB een aantal jaar later. De minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) stelde vervolgens de eerste mbo-certificaten vast.
Inmiddels zijn mbo-certificaten niet meer weg te denken uit het onderwijsaanbod van bekostigde en onbekostigde instellingen.
Wat zijn certificaten?
Een certificaat is een officieel erkend bewijs dat een student bepaalde vaardigheden en kennis heeft opgedaan binnen het mbo. Het ministerie van OCW stelt een mbo-certificaat vast voor een deel van een mbo-opleiding. Dit kan een keuzedeel zijn of een beroepsgericht onderdeel uit een kwalificatie.
Voorbeelden
Het Deltion College biedt al geruime tijd certificaten aan. In eerste instantie een aantal keuzedelen en later aangevuld met beroepsgerichte onderdelen uit kwalificaties. Inmiddels bestaan de opleidingen Begeleider Maatschappelijke Zorg en Operationeel Technicus volledig uit mbo-certificaten. Maatschappelijke zorg volledig uit beroepsgerichte onderdelen en Operationeel Technicus volledig uit keuzedelen.
Begeleider Maatschappelijke Zorg
”Modulair mbo-onderwijs laat je als student zelf kiezen welke onderdelen je volgt, afgestemd op jouw interesses en toekomstplannen. Dit systeem is flexibel: je kunt je zo beter specialiseren en aansluiten bij wat de arbeidsmarkt van je vraagt. Hierdoor kun je als student vaardigheden leren die relevant zijn voor je loopbaan en latere werk (Begeleider Maatschappelijke Zorg | Deltion College).”
Operationeel Technicus
“Naast 4 vaste modules; Veiligheid en Techniek, Procestechniek Basis en Procestechniek Gevorderd en Procestechniek Onderhouden is het overige deel van de opleiding samen te stellen uit modules, waarmee je accenten kan leggen op modules die bijvoorbeeld relevant zijn voor de voedingsmiddelen- of kunststofverwerkende industrie (Operationeel Technicus | Deltion College).”
De modules van deze opleidingen zijn niet alleen te volgen voor BOL- of BBL-studenten, maar ook voor werkenden en werkzoekenden. Werkenden en werkzoekenden volgen deze modules in een derde leerweg. Voor een derde leerweg ontvangt Deltion geen bekostiging vanuit het ministerie van OCW. De deelnemer of werkgever betaalt zelf het cursusgeld of maakt (deels) gebruik van een subsidie. Wel gelden voor een mbo-certificaat dezelfde wettelijke eisen voor onderwijs en examinering.
Het andere verschil met BOL- en BBL-onderwijs is, dat er geen regels zijn voor onderwijs en studieduur. Dit maakt het makkelijker om het onderwijs aan te passen aan de doelgroep.
Een interessant aspect van mbo-certificaten is dat ze stapelbaar zijn binnen een derde leerweg. Meerdere certificaten kunnen dus samen leiden tot een volledig mbo-diploma. Dit biedt werkenden en werkzoekenden de mogelijkheid om in hun eigen tempo te leren en geleidelijk aan een volwaardig mbo-diploma te werken.
Voor wie interessant?
Een mbo-certificaat kan voor verschillende doelgroepen interessant zijn.
Namelijk voor:
Ook kan het bedrijfsleven met het mede-ontwikkelen van certificaten inspelen op actuele ontwikkelingen in het beroepenveld.
Mbo-certificaten zijn vaak praktijkgericht. Ze valideren direct toepasbare vaardigheden. Dit maakt ze waardevol voor beroepen waar praktijkervaring en specifieke competenties belangrijk zijn.
Een van de eerste keuzedelen die Deltion aanbiedt in de derde leerweg, is Helpende plus. Dit is een keuzedeel waarmee een medewerker helpende zorg en welzijn zijn of haar kennis verbreedt. Na het behalen van het keuzedeel mag deze medewerker extra zorgtechnische handelingen uitvoeren bij de cliënt. Bijvoorbeeld medicatie toedienen, wonden verzorgen en steunkousen aan- en uitdoen. Dit keuzedeel verlicht de druk op collega-verzorgenden.
Een ander keuzedeel dat Deltion aanbiedt, is Hoogspanningstechniek. In dit keuzedeel leren elektrotechnici hoogspanningsnetdelen in en uit bedrijf nemen. Ook leren ze hoe ze onderhouds-, storings- en montagewerkzaamheden moeten uitvoeren in de hoogspanningsnetdelen, zowel bij primaire als secundaire hoogspanningsinstallaties. Een keuzedeel dat bijdraagt aan de energietransitie in Nederland.
Wat is de waarde van een certificaat?
Het ministerie van OCW erkent mbo-certificaten officieel. Ze voldoen dus aan de gestelde kwaliteitsnormen en de behaalde competenties en vaardigheden zijn betrouwbaar. Mbo-certificaten worden bijgeschreven in DUO.
Werkgevers erkennen de waarde van certificaten omdat die een duidelijk beeld geven van de specifieke vaardigheden en kennis die een werknemer bezit. Dit vergroot de inzetbaarheid van een individu, vooral in sectoren waar specifieke competenties gevraagd worden.
Ook zijn certificaten landelijk uitwisselbaar. Het maakt dus niet uit of je een certificaat bijvoorbeeld bij Deltion of Summa College haalt. Ze voldoen namelijk aan dezelfde kwaliteitsnormen.
Conclusie
De erkenning van certificaten door het ministerie van OCW en hun brede acceptatie door werkgevers maken ze een krachtig instrument voor zowel studenten als werkenden. Ze bieden een flexibele en gerichte manier om vaardigheden te ontwikkelen en te valideren, wat de inzetbaarheid en carrièrekansen kan verbeteren.
Bronnen:
In 2016 ging de kwalificatiestructuur van het mbo op de schop. Onderdeel van deze verandering was de introductie van keuzedelen. Het idee was dat het volgen van één of meerdere keuzedelen de kansen van mbo-studenten op de arbeidsmarkt vergroot.
Met het introduceren van de keuzedelen onderzocht de Samenwerkingsorganisatie Beroepsonderwijs Bedrijfsleven (SBB) tegelijkertijd de mogelijkheid om aan onderdelen van kwalificaties mbo-certificaten te verbinden. Dit realiseerde SBB een aantal jaar later. De minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) stelde vervolgens de eerste mbo-certificaten vast.
Inmiddels zijn mbo-certificaten niet meer weg te denken uit het onderwijsaanbod van bekostigde en onbekostigde instellingen.
Wat zijn certificaten?
Een certificaat is een officieel erkend bewijs dat een student bepaalde vaardigheden en kennis heeft opgedaan binnen het mbo. Het ministerie van OCW stelt een mbo-certificaat vast voor een deel van een mbo-opleiding. Dit kan een keuzedeel zijn of een beroepsgericht onderdeel uit een kwalificatie.
Voorbeelden
Het Deltion College biedt al geruime tijd certificaten aan. In eerste instantie een aantal keuzedelen en later aangevuld met beroepsgerichte onderdelen uit kwalificaties. Inmiddels bestaan de opleidingen Begeleider Maatschappelijke Zorg en Operationeel Technicus volledig uit mbo-certificaten. Maatschappelijke zorg volledig uit beroepsgerichte onderdelen en Operationeel Technicus volledig uit keuzedelen.
Begeleider Maatschappelijke Zorg
”Modulair mbo-onderwijs laat je als student zelf kiezen welke onderdelen je volgt, afgestemd op jouw interesses en toekomstplannen. Dit systeem is flexibel: je kunt je zo beter specialiseren en aansluiten bij wat de arbeidsmarkt van je vraagt. Hierdoor kun je als student vaardigheden leren die relevant zijn voor je loopbaan en latere werk (Begeleider Maatschappelijke Zorg | Deltion College).”
Operationeel Technicus
“Naast 4 vaste modules; Veiligheid en Techniek, Procestechniek Basis en Procestechniek Gevorderd en Procestechniek Onderhouden is het overige deel van de opleiding samen te stellen uit modules, waarmee je accenten kan leggen op modules die bijvoorbeeld relevant zijn voor de voedingsmiddelen- of kunststofverwerkende industrie (Operationeel Technicus | Deltion College).”
De modules van deze opleidingen zijn niet alleen te volgen voor BOL- of BBL-studenten, maar ook voor werkenden en werkzoekenden. Werkenden en werkzoekenden volgen deze modules in een derde leerweg. Voor een derde leerweg ontvangt Deltion geen bekostiging vanuit het ministerie van OCW. De deelnemer of werkgever betaalt zelf het cursusgeld of maakt (deels) gebruik van een subsidie. Wel gelden voor een mbo-certificaat dezelfde wettelijke eisen voor onderwijs en examinering.
Het andere verschil met BOL- en BBL-onderwijs is, dat er geen regels zijn voor onderwijs en studieduur. Dit maakt het makkelijker om het onderwijs aan te passen aan de doelgroep.
Een interessant aspect van mbo-certificaten is dat ze stapelbaar zijn binnen een derde leerweg. Meerdere certificaten kunnen dus samen leiden tot een volledig mbo-diploma. Dit biedt werkenden en werkzoekenden de mogelijkheid om in hun eigen tempo te leren en geleidelijk aan een volwaardig mbo-diploma te werken.
Voor wie interessant?
Een mbo-certificaat kan voor verschillende doelgroepen interessant zijn.
Namelijk voor:
- Studenten die een diplomagerichte opleiding voortijdig verlaten. Zijn ontvangen een mbo-certificaat voor het onderdeel waarvoor het ministerie van OCW een mbo-certificaat heeft vastgesteld.
- Het bedrijfsleven dat op zoek is naar manieren om werknemers sneller te scholen op specifieke vaardigheden. Mbo-certificaten kunnen hierbij een handig middel zijn.
Ook kan het bedrijfsleven met het mede-ontwikkelen van certificaten inspelen op actuele ontwikkelingen in het beroepenveld.
- Mbo-instellingen die zich willen profileren. Door certificaten aan te bieden die aansluiten bij maatschappelijke ontwikkelingen en/of de behoefte van de regionale arbeidsmarkt kunnen mbo-instellingen zich onderscheiden van concurrenten. Ook kunnen scholen met het aanbieden van certificaten sneller inspelen op innovaties en vormgeven aan een Leven Lang Ontwikkelen.
- Werkenden en werkzoekenden die willen bij-, na- of omscholen. Zodat deze mensen breder inzetbaar worden en/of weer voldoen aan de nieuwe eisen van een veranderd beroep.
Mbo-certificaten zijn vaak praktijkgericht. Ze valideren direct toepasbare vaardigheden. Dit maakt ze waardevol voor beroepen waar praktijkervaring en specifieke competenties belangrijk zijn.
Een van de eerste keuzedelen die Deltion aanbiedt in de derde leerweg, is Helpende plus. Dit is een keuzedeel waarmee een medewerker helpende zorg en welzijn zijn of haar kennis verbreedt. Na het behalen van het keuzedeel mag deze medewerker extra zorgtechnische handelingen uitvoeren bij de cliënt. Bijvoorbeeld medicatie toedienen, wonden verzorgen en steunkousen aan- en uitdoen. Dit keuzedeel verlicht de druk op collega-verzorgenden.
Een ander keuzedeel dat Deltion aanbiedt, is Hoogspanningstechniek. In dit keuzedeel leren elektrotechnici hoogspanningsnetdelen in en uit bedrijf nemen. Ook leren ze hoe ze onderhouds-, storings- en montagewerkzaamheden moeten uitvoeren in de hoogspanningsnetdelen, zowel bij primaire als secundaire hoogspanningsinstallaties. Een keuzedeel dat bijdraagt aan de energietransitie in Nederland.
Wat is de waarde van een certificaat?
Het ministerie van OCW erkent mbo-certificaten officieel. Ze voldoen dus aan de gestelde kwaliteitsnormen en de behaalde competenties en vaardigheden zijn betrouwbaar. Mbo-certificaten worden bijgeschreven in DUO.
Werkgevers erkennen de waarde van certificaten omdat die een duidelijk beeld geven van de specifieke vaardigheden en kennis die een werknemer bezit. Dit vergroot de inzetbaarheid van een individu, vooral in sectoren waar specifieke competenties gevraagd worden.
Ook zijn certificaten landelijk uitwisselbaar. Het maakt dus niet uit of je een certificaat bijvoorbeeld bij Deltion of Summa College haalt. Ze voldoen namelijk aan dezelfde kwaliteitsnormen.
Conclusie
De erkenning van certificaten door het ministerie van OCW en hun brede acceptatie door werkgevers maken ze een krachtig instrument voor zowel studenten als werkenden. Ze bieden een flexibele en gerichte manier om vaardigheden te ontwikkelen en te valideren, wat de inzetbaarheid en carrièrekansen kan verbeteren.
Bronnen:
- Kennispunt MBO, Samenwerkingsorganisatie Beroepsonderwijs Bedrijfsleven (SBB) & ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen (OCW). (2022). Handreiking LLO – MBO certificaten. Geraadpleegd op: Alles over mbo-certificaten weten? - Onderwijs en examinering
- Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. (2021). Welke bewijsstukken kent het mbo? Geraadpleegd op: Diploma’s, certificaten en verklaringen in het mbo | Brochure | Rijksoverheid.nl
- Samenwerkingsorganisatie Beroepsonderwijs Bedrijfsleven. (z.d). Informatie over mbo-certificaten. Geraadpleegd op: MijnSBB - Portal Kwalificatiestructuur
- Stichting Samenwerking Beroepsonderwijs Bedrijfsleven. (2017). Toekomstbestendig beroepsonderwijs, mbo-certificaten voor leven lang ontwikkelen. Advies van SBB aan de minister van OCW.
- Westerhuis, A. (Expertisecentrum Beroepsonderwijs (ECBO)). (2021). Kwalificatiestructuur mbo als communicatie-instrument. Geraadpleegd op: Canon Beroepsonderwijs | Kwalificatiestructuur mbo als communicatie-instrument
- Willemse, P. (IVA Onderwijs) & Lafeber, N. (MBO Raad). (2021). Examineren in het mbo: Een diploma van waarde. Geraadpleegd op: Examineren in het mbo - ECBO
Wat ons en onze studenten bezighoudt
