Verdeel en heers - Het modaliteitsprincipe
18 december 2024 09:57
Liminaliteit in het onderwijs: navigeren in onzekere tijden
Heb jij wel eens het gevoel verdwaald te zijn? Dat je even niet meer weet welke kant je op moet? Of dat je simpelweg niet kunt inschatten hoe het er over een jaar uitziet?
Elk jaar zijn we als MICT aanwezig op de SURF onderwijsdagen. Om te netwerken, uit te wisselen en kennis op te doen over nieuwe vormen van leertechnologie of inzichten die we mee terug kunnen nemen naar het Deltion. En wat ik dit jaar mee terug heb genomen is het woord ‘liminaliteit’.
Persoonlijk had ik er nog nooit van gehoord: liminaliteit. Inmiddels weet ik dat hiermee een tussenfase wordt bedoeld. Een overgangsfase. Een drempel tussen een oude en een nieuwe situatie. Een fase van onzekerheid waarin je je (cultureel) verdwaald kunt voelen.
De vraag is: zitten we nu in een fase van liminaliteit? In onze maatschappij? In het onderwijs? In ons team? Of in je persoonlijke leven. Misschien door de opkomst van generatieve AI, politieke spanningen en klimaatverandering. En wat doen we daar dan mee?
Jitske Kramer legde tijdens haar key-note samen met Dolf Jansen uit dat in een fase van liminaliteit de groepen, verhalen en machtsverhoudingen veranderen. Het is een fase van onzekerheid, maar ook van potentie en transformatie.
Jitske Kramer en Dolf Jansen op de SURF onderwijsdagen van 2024: “Liminaliteit is het ondertussen, the messy middle.”
Door te erkennen dat we ons in een liminale fase bevinden, kunnen we de onzekerheid omarmen en zien als een kans voor creativiteit en vernieuwing. Het is een moment om stil te staan. Of zoals de Engelsen zullen zeggen: make a cup of tea. Neem tijd om te reflecteren en besef dat we ons in een overgangsperiode bevinden waarin alles mogelijk is.
De SURF onderwijsdagen werden afgesloten door Dominic Seldis. In zijn inspirerende key-note, met contrabas, benadrukte hij dat een orkest pas echt goed is als je eigen inbreng te horen is. Deze inbreng ontstaat in de ruimte tussen de noten door, in de pauzes en de stiltes waar nét dat stukje ruimte is voor je eigen expressie. Het deed mij denken aan de liminale fase. Juist in de onzekere tijd, de tijd tussen twee fases in, is er voor onderwijsondersteuners, docenten en studenten ruimte om hun eigen inbreng te leveren en bij te dragen aan de vormgeving van het onderwijs van de toekomst.
Kunnen we de tussenfase omarmen en gebruiken als een katalysator voor positieve verandering in het onderwijs? Zoals een orkest zijn kracht vindt in de ruimte tussen de noten, zo kunnen wij, denk ik, onze kracht vinden in de liminale ruimte van het onderwijs. Ruimte voor nieuwe ideeën én onze eigen stempel drukken.
Dominic Seldis op de SURF onderwijsdagen van 2024: “Tussen de noten door is where the magic happens.”
Elk jaar zijn we als MICT aanwezig op de SURF onderwijsdagen. Om te netwerken, uit te wisselen en kennis op te doen over nieuwe vormen van leertechnologie of inzichten die we mee terug kunnen nemen naar het Deltion. En wat ik dit jaar mee terug heb genomen is het woord ‘liminaliteit’.
Persoonlijk had ik er nog nooit van gehoord: liminaliteit. Inmiddels weet ik dat hiermee een tussenfase wordt bedoeld. Een overgangsfase. Een drempel tussen een oude en een nieuwe situatie. Een fase van onzekerheid waarin je je (cultureel) verdwaald kunt voelen.
De vraag is: zitten we nu in een fase van liminaliteit? In onze maatschappij? In het onderwijs? In ons team? Of in je persoonlijke leven. Misschien door de opkomst van generatieve AI, politieke spanningen en klimaatverandering. En wat doen we daar dan mee?
Jitske Kramer legde tijdens haar key-note samen met Dolf Jansen uit dat in een fase van liminaliteit de groepen, verhalen en machtsverhoudingen veranderen. Het is een fase van onzekerheid, maar ook van potentie en transformatie.
Jitske Kramer en Dolf Jansen op de SURF onderwijsdagen van 2024: “Liminaliteit is het ondertussen, the messy middle.”
Door te erkennen dat we ons in een liminale fase bevinden, kunnen we de onzekerheid omarmen en zien als een kans voor creativiteit en vernieuwing. Het is een moment om stil te staan. Of zoals de Engelsen zullen zeggen: make a cup of tea. Neem tijd om te reflecteren en besef dat we ons in een overgangsperiode bevinden waarin alles mogelijk is.
De SURF onderwijsdagen werden afgesloten door Dominic Seldis. In zijn inspirerende key-note, met contrabas, benadrukte hij dat een orkest pas echt goed is als je eigen inbreng te horen is. Deze inbreng ontstaat in de ruimte tussen de noten door, in de pauzes en de stiltes waar nét dat stukje ruimte is voor je eigen expressie. Het deed mij denken aan de liminale fase. Juist in de onzekere tijd, de tijd tussen twee fases in, is er voor onderwijsondersteuners, docenten en studenten ruimte om hun eigen inbreng te leveren en bij te dragen aan de vormgeving van het onderwijs van de toekomst.
Kunnen we de tussenfase omarmen en gebruiken als een katalysator voor positieve verandering in het onderwijs? Zoals een orkest zijn kracht vindt in de ruimte tussen de noten, zo kunnen wij, denk ik, onze kracht vinden in de liminale ruimte van het onderwijs. Ruimte voor nieuwe ideeën én onze eigen stempel drukken.
Dominic Seldis op de SURF onderwijsdagen van 2024: “Tussen de noten door is where the magic happens.”
Wat ons en onze studenten bezighoudt
