Zet de boel bij elkaar! | Het Split-attention-principe

Multimediaprincipes in een notendop

Tegenwoordig heb je als docent duizend-en-één verschillende tools om jouw lessen nóg beter te maken. Presentaties, illustraties, grafieken, foto’s en video’s, animaties en zelfs hele simulaties zet je relatief eenvoudig in in je onderwijs. In de serie Multimediaprincipes in een notendop behandelen we in elk artikel één multimediaprincipe. En geven we tips hoe jij als docent deze multimedia kunt inzetten om het beste uit jouw lessen te halen.

Stel: je bent je aan het voorbereiden op een les. Je hebt een gewéldige grafiek gemaakt en om hem begrijpelijk te maken voeg je kleine stukjes tekst toe. Nu rijst de vraag: hoe en waar plaats je deze tekst?

De verschillende visuele informatie staan in plaats van elkaar. Naar een idee van Matt Shirley (twitter.com/mattsurely)

Eerder beschreven we dat onze hersenen een beperkte capaciteit hebben. We moeten onze studenten helpen met hun onbewuste leerproces om de hoogste leeropbrengst te behalen. Dit doen we o.a. door een samenhangende structuur aan te brengen in de materialen die we aanbieden.

Met deze informatie in ons achterhoofd kunnen we weer terug naar de grafiek van zojuist. In het genoemde voorbeeld willen we onze studenten twee informatiebronnen aanbieden: een illustratie én tekst. Deze twee moeten op een logische wijze gestructureerd worden. We kunnen signaalelementen toevoegen (en dat is een uitstekend idee), maar in dit geval hebben we te maken met twee informatiebronnen die los van elkaar niet te begrijpen zijn. Daarom kijken we nu naar het split-attention principle (of het principe van de verdeelde aandacht).

Eerlijk delen
Verdeelde aandacht komt voor wanneer je informatie in verschillende/aanvullende vormen aanbiedt, die individueel geen betekenis hebben. Terug naar het voorbeeld: om de grafiek te kunnen begrijpen moeten studenten steeds schakelen enhun aandacht verdelen over zowel de illustratie als de tekst,om de losse onderdelen te integreren voordat ze kunnen begrijpen wat er staat. Hierdoor is er minder hersencapaciteit over voor het begrijpen van de leerstof. Met als gevolg dat leren minder effectief is.

Dit kun je heel gemakkelijk voorkomen. Zet informatie die bij elkaar hoort dicht bij elkaar in plaats en/of tijd.

Informatie in tijd bij elkaar plaatsen doe je bijvoorbeeld door informatie tegelijk te tonen, in plaats van achtereenvolgend. Nu is de informatie tegelijk zichtbaar.

Vervolgens kunnen we de boel ook nog in plaats bij elkaar zetten door de verschillende informatie fysiek bij elkaar te plaatsen. Voor ons voorbeeld zou dat er dan zo uit kunnen zien:

De verschillende visuele informatie is in plaats bij elkaar gezet. Naar een idee van Matt Shirley (twitter.com/mattsurely)

Samengevat
Heb je te maken met verschillende informatie die los van elkaar niet te begrijpen zijn? Deel deze dan zodanig in dat ze in tijd of plaats dichtbij elkaar staan. Zo help je jouw studenten met het verminderen van de cognitieve belasting en ondersteun je hun leerproces.

In de andere artikelen uit de serie behandelen we andere multimediaprincipes. Wil je hier meer over weten, neem dan contact op met het MICT van Deltion.

Bronvermelding
Mayer, R., & Mayer, R. E. (Eds.). (2005). The Cambridge handbook of multimedia learning. Cambridge University Press.
Meer voor docenten